Środa, 8 października 2025
redaktor działu Nauka, Klimat i Zdrowie
Konkurs Chopinowski rozpalił Polki i Polaków. Ta muzyka porusza nawet tych, którzy w filharmonii bywają rzadko albo zgoła nigdy. Jutro rozpocznie się II etap konkursu, do którego przeszło 40 pianistów, w tym czterech Polaków. Nie mnie oceniać, kto ma największe szanse, ale polecam czytać recenzje Anny Dębowskiej, której opisy gry wirtuozów fortepianu brzmią tak cudownie jak sama gra.

Jesteśmy też na półmetku innej wielkiej rywalizacji - o Nagrody Nobla. Dziś Komitet Noblowski ogłosił laureatów nagród z chemii. Nagrodził trzech uczonych, którzy stworzyli materiały nowego typu, zwane MOF-ami. Słyszeli Państwo o nich? Ja nie, choć popularyzacją nauki zajmuję się od lat. Ich potencjalne zastosowania są imponujące: od magazynowania wodoru i metanu po wyłapywanie dwutlenku węgla, oczyszczanie wody z toksyn, czy nawet spowalnianie dojrzewania owoców. Z pewnością jeszcze o nich usłyszymy, bo – zdaniem wielu badaczy – wkrótce staną się „stalą i betonem” naszych czasów.

Trwa paraliż amerykańskiej administracji, który rozpoczął się 1 października, ponieważ Kongresowi nie udało się uchwalić nowego budżetu. Na przymusowy urlop poszło 40 proc. pracowników agencji federalnych. Odczułem to osobiście, bo na przełomie września i października przemierzałem szlak Johna Muira biegnący przez parki narodowe w górach Sierra Nevada. Przez blisko trzy tygodnie nie spotkałem ani jednego rangera (strażnika), ich placówki były opuszczone i zamknięte na głucho, a pozbawione obsługi parkowe śmietniki i toalety zaczynały się przepełniać. O shutdown obwiniają się wzajemnie demokraci i republikanie. Pewne jest raczej, że nikt na tym nie wygra – w tej rozgrywce będzie się liczyć to, kto najwięcej straci.

Mirosław Czech i Jarosław Kurski w Magazynie Wyborczej rozprawiają o polsko-ukraińskich stosunkach i rachunkach krzywd, sięgając czasem głęboko w przeszłość. Wnioski z tej opowieści? "Za każdym razem, gdy Polska współpracowała z Ukrainą, zawsze na tym zyskiwaliśmy, a traciła Rosja.
Ilekroć zwyciężał w nas gen wyższościowy, gen dominacji – traciła Ukraina, traciła Polska, a zyskiwała Rosja" – piszą autorzy. Dobrze więc wiadomo, komu służą antyukraińskie nastroje, które cynicznie rozpala prawica, a w szczególności prezydent Nawrocki.

Na koniec dobra wiadomość dla kredytobiorców: Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała dzisiaj o obniżce stóp procentowych o 0,25 punktu procentowego. To będzie miało wielki wpływ na obniżenie rat kredytów.
To dzięki osobom, które subskrybują Wyborcza.pl, możemy tworzyć nie tylko ten newsletter, ale też reportaże, wywiady i śledztwa. Dziękujemy! Jeśli jeszcze nie masz prenumeraty cyfrowej, sprawdź aktualne promocje TUTAJ.
TEMATY DNIA
NIE PRZEGAP