Newsletter Nauka i Zdrowie

Piątek, 17 października 2025

Katarzyna Staszak
dziennikarka działu Nauka, Klimat i Zdrowie

Jadłam obiad w maleńkim barze, tak małym, że niechcący słyszałam rozmowę pań siedzących przy stoliku obok. - Pokaż. Nie widzę. Jesienią i zimą zawsze gorzej widzę - powiedziała jedna z kobiet i wyciągnęła z torby okulary.

Zaciekawiło mnie jej stwierdzenie. Przeszukałam internet i okazało się, że przekonanie o gorszym wzroku w zimnych miesiącach jest dość powszechne. Czy oczom rzeczywiście szkodzi mniejsza ilość naturalnego światła? 

- Gdy oczu nie zalewa ostre światło słoneczne, muszą mniej pracować. Można więc powiedzieć, że szary, jesienny dzień, jest odpoczynkiem dla oczu - mówi dr n. med. Piotr Fryczkowski, szef Szpitala Okulistycznego Retina. Zaznacza jednak, że jesienią i zimą zmieniają się inne warunki, które mają wpływ na kondycję oczu.

Suche powietrze to wróg oczu 

- Krótsze dni oznaczają, że więcej czasu spędzamy przy sztucznym oświetleniu. A przy nim oczy szybciej się męczą i są narażone na przyspieszone procesy starzenia. Gdy mało korzystamy z naturalnego światła, łatwo o zaburzenia rytmu dobowego, co skutkuje gorszym snem i uczuciem zmęczenia, także zmęczeniem wzroku. Poza tym niższe temperatury wiążą się z ogrzewaniem, które wysusza powietrze. Większość dnia spędzamy w takich warunkach, co sprawia, że ochronny film na oczach wysycha. Może to prowadzić do nieostrego widzenia i podrażnienia oczu. To wszystko może dać wrażenie, że jesienią widzimy gorzej, ale to nie jesień jest winna, lecz warunki, jakie sami sobie stwarzamy - tłumaczy okulista.

Co pomaga? To, co zawsze - dobre nawyki. - Styl życia ma ogromny wpływ na kondycję oczu. Znaczenie ma zdrowa dieta, dobry sen i leczenie chorób przewlekłych takich jak cukrzyca czy nadciśnienie. Ważna jest higiena pracy. Jeśli pracujemy przy komputerze, powinniśmy robić sobie co 20-30 min. przerwę i spojrzeć w dal. Patrzenie na ekran sprawia, że mniej mrugamy. A to przekłada się na mniejszą produkcję nawilżającego płynu, który naturalnie chroni oczy - wyjaśnia dr Fryczkowski.

Dieta na dobry wzrok

Oczy lubią przerwy od pracy. Można kilka razy w ciągu dnia przymknąć powieki. Jeśli mamy czyste ręce, możemy je potrzeć, rozgrzać i takie ciepłe dłonie na chwilę położyć na zamkniętych powiekach.

Żeby zapobiegać przesuszeniu oczu i skóry, nawadniaj się. A jeśli czujesz, że oczy potrzebują dodatkowego nawilżenia, możesz kupić w aptece tzw. sztuczne łzy. Jest ogromny wybór preparatów do zakraplania oczu. Jeśli problem jest przewlekły, warto poradzić się okulisty, które sztuczne łzy kupić, bo preparaty mają różny skład.

Międzynarodowa Agencja Zapobiegania Ślepocie przypomina, że wielu chorobom oczu można zapobiec, prowadząc zdrowy tryb życia. Podpowiada, co powinno znajdować się w diecie wspierającej wzrok:
  • witamina A, którą znajdziemy w marchewce, dyni, batatach i jajkach,
  • witamina C ze świeżych owoców i warzyw,
  • witamina E obecna w migdałach, awokado, nasionach słonecznika,
  • kwasy omega-3 do zjedzenia ze śledziem, makrelą, łososiem,
  • luteina obecna w brokułach,
  • cynk, który znajdziemy w nasionach strączkowych.

    Oczom szkodzi palenie i nadmiar alkoholu. A także patrzenie w jasny ekran w ciemnym pokoju. - Telewizję powinniśmy oglądać w rozproszonym, w miarę równomiernym, ciepłym świetle. W ciemności nasza źrenica jest szersza, a rozproszone światło zwęża źrenicę, więc dotrze do niej mniej niebieskiego światła z telewizora – tłumaczyła nam dr n. med. Joanna Przeździecka-Dołyk.
Jeśli więc wieczorem planujecie oglądać serial czy film, pamiętajcie o zapaleniu jakiejś stojącej lub bocznej lampy.
Do jesiennych wieczorów pasuje ciepły napar i ziołowa herbata. Jeśli szukacie inspiracji to sprawdźcie, co na rozgrzanie polecają dietetyczka i fitoterapeutka. 

Z WIZYTĄ U OKULISTY

Pogorszenie wzroku. 
Winny jest styl życia, czy geny?
W przeciętnie pogodny dzień w pomieszczeniu jest od 50 do 200 razy ciemniej niż na zewnątrz. Nawet jeśli wydaje nam się, że nasz pokój jest pełen światła.
CZYTAJ WIĘCEJ

SEZON NA...

WADA WZROKU

NAUKOWCY DONOSZĄ